Duikkeuring
22 april 2014 / door Bram Querido
Waarom een keuring?
De belangrijkste reden voor een preventief duikmedisch onderzoek is het optimaliseren van je veiligheid en die van je buddy onder water. Andere redenen voor een preventief medisch onderzoek zijn o.a. het beoordelen van de invloed van duiken op specifieke ziektebeelden en het voorkomen van gezondheidsschade op langere termijn.
De uitgangspunten zijn:
- Bestaat er een risico op een verergering van een bestaande ziekte?
- Bestaat er een risico op het ontwikkelen van duikerziekte?
- Is er veiligheidsrisico?
Wat houdt een preventief duikmedisch onderzoek in?
- Anamnese (o.a. vragen over medicatie, fitness en duiken)
- Lengte, gewicht, bloeddruk
- Onderzoek oren, hart en longen
- Kort neurologisch onderzoek
- Spirometrie (longfunctie-onderzoek)
- Inspanningstest (op indicatie)
Steptest
Een inspanningstest geeft een handvat om de conditie in te schatten doordat de VO2max kan worden bepaald. De VO2max is de maximale hoeveelheid zuurstof die wordt verbruikt gedurende één minuut en die een goede en objectieve maat is voor de conditie. Duiken vereist een bepaalde basisconditie omdat extra inspanning verricht moet worden. De duiker heeft een zware uitrusting en moet de buddy hiermee helpen. Omstandigheden aan de kust, oppervlakte en onderwater kunnen extra inspanning vereisen. Naast branding, stroming, golven, getijden, temperatuur van lucht en water, kost alleen al het ademen door een ademautomaat ± 15% meer energie.
Het blijkt dat bij dodelijke ongevallen een goede conditie soms tot een betere afloop had kunnen leiden. Duikers met een betere conditie produceren minder gasbellen. Na inspanning nemen bloeddruk en hartslag minder toe en de ademhaling versnelt minder waardoor minder stikstof wordt opgenomen: een goede conditie vermindert dus de kans op een deco-ongeval. Bovendien zijn de weefsels van iemand die goed getraind is beter doorbloed en is er minder snel sprake van oververzadiging. Regelmatig trainen beschermt bovendien tegen het optreden van hartproblemen.
Hoe lang is een preventief duikmedisch onderzoek geldig?
Is een preventief duikmedisch onderzoek verplicht?
Voor een aantal duikorganisaties zoals PADI en SSI volstaat een eigen medische verklaring, mits er geen bijzonderheden zijn. Duikscholen en individuele duikinstructeurs van verschillende organisaties stellen vaak ook een preventief medisch onderzoek verplicht. Ook in buitenland is een medische verklaring soms verplicht.
Een duikinstructeur heeft een gezagsverhouding naar zijn cursisten. Derhalve schrijft de instructeur gedragingen voor aan de cursisten en is deze de facto leidinggevende, ook als er geen salaris of vergoeding tegenover staat. Een instructeur is een beroepsduikerim de ogen van de wetgever. Echter zijn er een paar uitzonderingscriteria, waardoor ze onder andere geen duikmedische keuring door een beroepsduikerarts hoeven te ondergaan. De relevante criteria staan in het eerdergenoemde stuk. Het advies is dat duikinstructeurs zich jaarlijks laten keuren vanwege de gezagsverhouding tot zijn cursisten. Medisch inhoudelijk is hier weinig reden toe.
Wie keurt?
Zo’n duikmedische keuring mag formeel worden verricht door iedere arts (bevoegd), maar gezien het specifieke karakter is niet iedere arts ook hiertoe opgeleid (bekwaam). Advies is het onderzoek te laten doen door een Medical Examiner of Divers. Bram Querido heeft deze registratie.
Specialistisch (psychiatrisch) duikonderzoek
Naast een gewone duikkeuring, bestaat soms de noodzaak voor een nader psychiatrisch onderzoek. Het kan zijn dat je zelf de behoefte heeft aan een second opinion, maar ook je keurend arts kan nader onderzoek van een specialist verlangen. De geschiktheid om te duiken met perslucht in combinatie met psychische problemen (zoals depressie, angststoornissen, AHDH, autisme) of het gebruik van psychiatrische medicatie (antidepressiva, antipsychotica etc). kan het best beoordeeld worden door een psychiater met kennis van het sportduiken.
Van veel psychofarmaca, waaronder antidepressiva, lithium en methylfenidaat, is weinig tot niet bekend of, en zo ja, welke invloed zij hebben op het persluchtduiken. Wel kan de keurend psychiater een inschatting maken van het effect en de bijwerkingen van het gebruikte medicijn op de individuele duiker. Maar bij de medisch-psychiatrische beoordeling van de geschiktheid voor het duiken met perslucht wordt niet alleen naar de gebruikte medicatie gekeken, maar ook naar de aandoening waarvoor deze gebruikt wordt, de psychiatrische voorgeschiedenis en de (in)stabiliteit van de persoonlijkheid. Een sportduikerarts is zich altijd bewust dat hij of zij bij de keuring ook verantwoordelijkheid draagt naar de buddy van de duiker. Dit brengt met zich mee dat ook van de arts gevraagd wordt om een inschatting te maken van hoe de psychiatrische problematiek van invloed is of kan zijn op de handelingsbekwaamheid van de te keuren duiker bij te verwachten noodsituaties onderwater. Van een psychiater wordt verwacht dat hij of zij na een gedegen psychiatrisch evaluatie tot een conclusie komt t.a.v. het duiken met een bepaald medicijn en niet zondermeer mensen goedkeurt. Het standpunt van de Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde inzake psychofarmaca is helder en gebaseerd op de werking van de medicijnen bovenwater en op de aandoeningen waarvoor ze gebruikt worden. Het is daarom goed voorstelbaar dat een psychiater in een individueel geval afwijkt van dit standpunt, mits dat goed onderbouwd en gedocumenteerd is.
Wat zijn de kosten?
De kosten voor een preventief duikmedisch onderzoek bedragen € 70. De richtprijs van de Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde voor een basis duikkeuring bedraagt € 70 tot € 120. Dit bedrag geldt voor een eenmalig basisonderzoek ongeacht de uitslag van het onderzoek. Het bedrag is exclusief de kosten voor aanvullend onderzoek of verwijzing naar een specialistische sportduikarts. Diverse verzekeraars vergoeden de duikkeuring door een gecertificeerde sportduikerarts in het aanvullende pakket. Informeer bij uw verzekeraar naar de voorwaarden.
Waar?
Afspraak maken?
Je kunt online een afspraak inplannen voor een preventief duikmedisch onderzoek. Als je een afspraak hebt gemaakt voor het onderzoek, vul dan hier de Eigen Verklaring in.
Arts in opleiding
De keuringen worden gedaan samen met Yora van Eijk, een jonge dokter in opleiding (en haar bachelor geneeskunde heeft gehaald) met interesse in duikgeneeskunde.
Links
NVD – richtlijn preventief duikmedisch onderzoek
Vul hier uw medische verklaring in ›