Immersion Pulmonary Edema (IPE)

Immersion Pulmonary Edema (IPE), ook wel bekend als duikerslongoedeem, is een aandoening die kan optreden tijdens het duiken of snorkelen, meestal in koud water. Het is een vorm van longoedeem, wat betekent dat er zich vloeistof ophoopt in de longen. Dit leidt tot ademhalingsproblemen en kan levensbedreigend zijn als het niet snel wordt behandeld. De exacte oorzaak van IPO is nog niet volledig begrepen, maar het wordt aangenomen dat een combinatie van factoren een rol speelt.

Zwaartekracht

Door de werking van zwaartekracht hoopt er aan het eind van de dag meer vocht in de ruimte tussen de cellen van de onderbenen (interstitium) dan aan het begin van de dag. Als er problemen zijn met de bloedsomloop die zwelling of oedeem veroorzaken, dan kan deze ophoping van vloeistof nog veel meer worden.

Hydrostatische druk

Bij duiken vindt er een verandering in onze vochthuishouding plaats. Vanwege de hydrostatische druk van het water wordt dit interstitiële vocht terug de bloedvaten in gedrukt. Daarnaast zal er doorgaans ook perifere vaatvernauwing plaatsvinden vanwege de lagere temperatuur van het water. Dat betekent dat iemand die gaat zwemmen of duiken een acute volumeshift naar het hart en longen moet kunnen verwerken. De verhoogde druk in het rechter boezem leidt tot een verhoogde diurese (langzaam compensatiemechanisme), wat een van de oorzaken is dat de meeste mensen na het zwemmen of duiken naar het toilet moeten.
Een sneller compensatiemechanisme is de opslag van dit extra volume in het longvaatbed. Als de immersie wordt gecombineerd met forse lichamelijke inspanning, zoals hard zwemmen, wordt het in het longvaatbed opgeslagen vocht naar de longblaasjes geperst, waar het pulmonaal oedeem (immersed pulmonary edema, IPE) veroorzaakt, dus vocht dat in de longblaasjes lekt.

Symptomen

Kortademigheid, hoesten (soms met schuimig, bloederig sputum), piepende ademhaling, vermoeidheid en gevoelens van paniek.

Risicofactoren

Koud water, inspanning, toenemende leeftijd, vrouwelijk geslacht, emotionele stress en reeds bestaande hypertensie.

Bron
Gempp E, Demaistre S, Louge P.
Hypertension is predictive of recurrent immersion pulmonary edema in scuba divers.
Int J Cardiol. 2014 Mar 15;172(2):528-9. doi: 10.1016/j.ijcard.2014.01.021. Epub 2014 Jan 22. PMID: 24485632.