Oktober 2022 is een duikinstructeur van Duikteam Nemo in het Amstelveense zwembad De Meerkamp om het leven gekomen. De Arbeidsinspectie heeft onderzoek gedaan en heeft bekend gemaakt dat het gebruik van een onjuiste kraan op de duikfles heeft geleid tot het ongeval. De Arbeidsinspectie roept elke duiker op zijn fles en kraan te controleren. Er was een duikfles gebruikt met binnenschroefdraad G3/4 met daarop een kraan met buitenschroefdraad M25x2.
Verschillende schroefdraden
Er zijn diverse kranen en flessen in omloop waarvan de schroefdraden verschillend zijn. De meest bekende draadsoorten zijn M25x2, ¾” BSP, ¾” NPSM, en daarnaast zijn er dan ook nog minder bekende maten. De draadmaat is vaak op de fles en op de kraan terug te vinden, maar soms ontbreken die aanduidingen bij oudere flessen of kranen. Duikflessen van voor 1995 waren voorzien van een G¾ of M25x2 draad. Vanaf 1996 is de Europese standaard van kracht die stelt dat de kraan voorzien moet zijn van een M25x2 draad.
Verkeerde schroefdraad
Aangezien kraan en fles los verkrijgbaar zijn, kan het zijn dat een oude duikfles met een G¾ schroefdraad voorzien wordt van een nieuwe kraan met M25x2 draad. Vaak lijken kraan en fles op elkaar te passen en wordt het niet eens opgemerkt bij het monteren. Passen de schroefdraden niet goed op elkaar (dat kan ook als een schroefdraad versleten of beschadigd is) dan kan een kraan op een willekeurig moment van de fles schieten. Het gevaar van een verkeerde fles-kraan combinatie ontstaat tijdens het vullen van je duikfles. De fles komt onder grote druk te staan en als de fles en de kraan niet goed op elkaar zijn aangesloten, ontstaat het risico dat de kraan met grote kracht van de fles af schiet.
Waar kan ik dat vinden?
Op de kraan staat de schroefdraadmaat van de kraan. Als deze maat niet overeenkomt met de schroefdraad van de duikfles, mag de duikfles niet meer op druk gebracht worden. Staat de duikfles nog onder druk? Breng deze dan langzaam van druk. Neem maatregelen zodat de fles niet om kan vallen en probeer te voorkomen dat wanneer de kraan bij het drukloos maken toch wegschiet, dit geen schade veroorzaakt. Blijf zelf uit de buurt van de fles en zorg sowieso dat jij je er niet boven bevindt.
Er zijn ook duikflessen en kranen in omloop waar de desbetreffende aanduidingen niet op staan of niet meer te lezen zijn. Totdat een geraadpleegde deskundige anders adviseert, geldt ook dan: de duikfles mag niet meer op druk gebracht worden. En als de duikfles nog onder druk staat: breng deze dan langzaam van druk; neem daarbij de maatregelen zoals hierboven vermeld.
Bron: Arbeidsinspectie
Wie is verantwoordelijk bij een ongeval met fles en kraan?
In principe is iedereen voor zijn eigen spullen verantwoordelijk. Springt de kraan van een fles, dan zal de eigenaar/gebruiker aansprakelijk zijn voor de schade die daardoor ontstaat. Maar als de eigenaar de fles en kraan heeft gekocht bij een duikwinkel of de fles daar laat onderhouden, dan wordt die duikwinkel aansprakelijk. Heeft de gebruiker/eigenaar zelf kraan en fles bij elkaar gesleuteld, dan moet hij dus ook zelf eventuele schade aan derden vergoeden. In Nederland is een vijfjaarlijkse keuring onder auspiciën van Lloyd’s Register Stoomwezen wettelijk verplicht. De kraan van de fles valt niet onder de keuring: de kraan wordt er voor de keuring afgehaald en er daarna weer opgeschroefd.