Duiken en antidepressiva

Wel of niet duiken met antidepressiva

De Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde ontraadt het duiken met antidepressiva, maar in individuele gevallen kan van dat advies, mits gemotiveerd, afgeweken worden. Een psychiater gespecialiseerd in sportduikgeneeskunde kan na een gedegen psychiatrisch onderzoek een oordeel geven over de geschiktheid om te duiken met perslucht. Een aantal aspecten zijn daarbij van belang waaronder:
– de bijwerkingen van het antidepressivum
– de aandoening waarvoor het middel gebruikt wordt
– is de aandoening in remissie (d.w.z. is de aandoening over)
– is er sprake van ziekte-inzicht en ziektebesef

Werking antidepressiva

Hersenen bestaan uit twee soorten cellen: neuronen en gliacellen in een verhouding van ongeveer 1:10. Gliacellen hebben een verzorgende en ondersteunende rol, ze voorzien de neuronen bijvoorbeeld van voeding en energie. De circa 100 miljard neuronen (zenuwcellen) geven informatie aan elkaar door met electrische stroompjes die door de cel lopen. De impulsen worden via chemische stoffen, zogenaamde neurotransmitters, van de ene neuron op de andere neuron overgedragen. Dit proces heet prikkeloverdracht. Er zijn verschillende neurotransmitters zoals acetylcholine, dopamine, histamine, noradrenaline en serotonine. Antidepressiva zorgen voor een verhoogde beschikbaarheid van verschillende neurotransmitters.

Indicatie

Wanneer worden antidepressiva voorgeschreven?  De twee voornaamste  indicaties voor het gebruik van een antidepressivum zijn:
– ernstige depressie
– angststoornis (paniekstoornis, dwangstoornis)

Indeling

Antidepressiva kunnen het best worden ingedeeld in drie groepen:

• Klassieke
  amitriptyline, dosulepine, doxepine, imipramine, nortriptyline, maprotiline
• Moderne
  citalopram, duloxetine escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, venlafaxine
• Overige
  agomelatine, bupropion, mianserine, mirtazapine en trazodon

Alle antidepressiva zijn even effectief, het voornaamste onderscheid betreft vooral de bijwerkingen die bij de oudere middelen wat meer uitgesproken zijn.

Bijwerkingen

Er is een scala aan mogelijke bijwerkingen, de meest frequente zijn maag-darm klachten (misselijkheid, braken, diarree en maag- en darmkrampen), hoofdpijn en vermoeidheid/sufheid/slaperigheid. Deze bijwerkingen zijn van voorbijgaande aard, gemiddeld houden ze 10 tot 14 dagen aan. Droge mond, obstipatie, wazig zien, transpireren en moeite met urineren zijn bijwerkingen die vooral bij de de klassieke middelen voorkomen. Een aantal bijwerkingen vormen een risico voor het duiken met perslucht:
– vermoeidheid/sufheid/slaperigheid (vooral de oudere middelen)
– droge mond (vooral de oudere middelen)
– verlaging drempel voor ontstaan van toevallen (vooral oudere middelen)
– plotselinge bloeddrukdaling bij snel opstaan  (vooral oudere middelen)
– verlengen bloedingstijd (moderne antidepressiva)
– angst, onrust, agitatie
Lees meer

Antidepressiva onder hyperbare omstandigheden

Er is weinig bekend over de invloed van antidepressiva onder water, maar er zijn aanwijzingen dat de kans op stikstofnarcose toeneemt.

Samenvattend

Duiken met antidepressiva vormt een risico en wordt in principe ontraden. In individuele gevallen kan van dat advies worden afgeweken, mits gemotiveerd en zorgvuldig onderbouwd door een  psychiater gespecialiseerd in sportduikgeneeskunde.

Adres

Psychiater gespecialiseerd in sportduikgeneeskunde

Illustratie

Nicole Querido-Couprie