Zeeziekte

De officiële benaming van zeeziekte is bewegingsziekte of kinetose. Ook reisziekte, wagenziekte en luchtziekte zijn hetzelfde.

Wat is zeeziekte?

Het is een combinatie van ziekteverschijnselen door een sterke prikkeling van het evenwichtsorgaan.

Oorzaak

Bewegingsziekte ontstaat doordat het evenwichtsorgaan (registreert versnelling en beweging ) en ogen tegenstrijdige signalen aan de hersenen geven. Bijvoorbeeld de ogen zien duikers die stilstaan op het dek, terwijl het evenwichtsorgaan de op en neer gaande beweging van de boot doorgeeft aan de hersenen. De hersenen zijn niet goed in staat om die tegenstrijdige prikkels adequaat te verwerken. Niet iedereen heeft last van bewegingsziekte, kinderen (met name tussen twee en tien jaar) hebben het meeste last, waarschijnlijk omdat hun evenwichtsorgaan nog onvoldoende ontwikkeld is.

Evenwichtsorgaan (vestibulair systeem)

Het evenwichtsorgaan bestaat uit drie met vloeistof gevulde buisje, die vooral op versnelling reageren. De informatie van het evenwichtsorgaan wordt gecombineerd met informatie uit de ogen, spieren, gewrichten en tastzin om zo het evenwichtsgevoel te bepalen.

Symptomen

• misselijkheid, braken
• (draai)duizeligheid
• vermoeidheid
• hoofdpijn
• transpireren
• snelle ademhaling
• snelle pols

Maatregelen

• Als je eenmaal zeeziek bent en overgeeft helpt niets meer.
• Zoek een plek in het midden van de boot voor de minste (verticale) beweging.
• Ga bij voorkeur op je rug liggen.
• Fixeer je blik op een voorwerp, kijk voorbij de boot, gebruik de horizon als referentiepunt.
• Vermijd lezen, schrijven, etc.
• Vermijd (diesel)gassen en etensgeuren.
• Hou iets in je maag.
• Kauwen op verse gemberwortel; gember heeft een maagversterkende werking.
• Drink voldoende, vermijd koolzuurhoudende dranken, alcohol en cafeïne.
• Na 2-4 dagen op zee verdwijnen de symptomen vaak, maar de gewenning is tijdelijk.

Medicijnen

Antihistaminica worden toegepast bij de behandeling van allergische aandoeningen. Behalve bij allergische aandoeningen worden antihistaminica tevens toegepast bij draaiduizeligheid, bewegingsziekte en misselijkheid en braken. Antihistaminica hebben in de regel weinig ernstige bijwerkingen, maar vanwege hun werking op het centrale zenuwstelsel kan het wel leiden tot sufheid en slaperigheid met een verminderd reactie- en concentratievermogen als gevolg. Cinnarizine (Cyclizine®) verdient de voorkeur vanwege de minste bijwerkingen. Flunarizine (Sibelium®) en meclozine (Suprimal®) hebben een vergelijkbaar effect als cinnarizine, maar hebben meer bijwerkingen. Scopolamine® (pleister) is een alternatief als antihistaminica niet of onvoldoende werken, maar is vanwege de bijwerkingen (slaperigheid, duizeligheid, droge mond, verwijding van de pupillen) niet geschikt om mee te duiken.

Literatuur

• Alert Diver 2006:3 59-60
• Farmacotherapeutisch Kompas (FK)
• Zeeziekte – Wat doe je eraan? – Duiken (2010): 7:57-61
• Zeeziek tijdens een duiksafari – Duiken (2014): 12:58-61