Inloggen

Roken en duiken

3 augustus 2014

Roken en duiken

3 augustus 2014 / door

De meeste mensen zijn zich inmiddels wel bewust dat roken de gezondheid ernstig bedreigt doordat het kan leiden tot hart-en vaatziekten, kanker en een vroegtijdige dood. Hoewel roken minder gangbaar is bij duikers, blijft het een groot probleem omdat de acute en chronische effecten kunnen bijdragen tot duikongevallen met dodelijke afloop.

Schadelijke effecten van roken

Nicotine activeert het sympathische zenuwstelsel (via noradrenaline en adrenaline), waardoor de bloedvaten vernauwen. Het directe effect is dat de bloeddruk en hartfrequentie verhoogd worden. Het hart moet harder werken en gebruikt meer zuurstof, terwijl door de gelijktijdige vernauwing van de kransslagaders er minder bloed en zuurstof naar de hartspier gaat wat kan bijdragen tot het ontstaan van een hartinfarct, hetgeen de belangrijkste oorzaak is van een hartstilstand. Aangezien van alle dodelijke duikongevallen 12% veroorzaakt wordt door een hartstilstand (en zelfs 30% van de duikers ouder dan 35 jaar) is het duidelijk dat roken de kans op een fataal duikongeval vergroot.

Koolomonoxide (CO)

Hemoglobine (Hb) is een eiwit dat de rode bloedcellen, en daarmee dus ook het bloed, rood kleurt. De rode bloedcellen zijn voor 1/3 deel gevuld met hemoglobine. Hemoglobine speelt een cruciale rol in het lichaam, want het is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof (O2) en koolstofdioxide (CO2) door het bloed. Sigarettenrook bevat koolmonoxide en rokers hebben een concentratie van CO-hemoglobine die de 10% soms overschrijdt, terwijl niet-rokers een CO-bloedspiegel van minder dan 2% hebben. CO bindt meer dan 200 maal beter aan het hemoglobine in de rode bloedcellen dan zuurstof waardoor het transport van zuurstof in het bloed ernstig gehinderd wordt.

Trilhaarepitheel

De binnenkant van de luchtpijp, de bronchiën en de kleinere bronchiolen zijn bekleed met trilhaarepitheel, dat ertoe bijdraagt dat stofdeeltjes en ziektekiemen tegengehouden worden. Ze worden door de trilharen in de richting van de keel getransporteerd, geholpen door hoesten of kuchen, en vervolgens ingeslikt. Dit trilhaarepitheel wordt ernstig beschadigd door sigarettenrook. Die beschadiging draagt bij aan het ontstaan van chronische bronchitis en een verhoogde slijmproductie. Slijmophoping in de luchtwegen verhoogt de kans op het ontstaan van longbarotrauma’s (overdrukverwonding).

Longblaasjes

Roken beschadigt de wanden van de longblaasjes, waardoor deze minder flexibel of elastisch worden. Het gevolg kan zijn dat er grote (bullae) of kleine (blebs) met lucht gevulde blazen (gaten) ontstaan. Deze zwakke plaatsen zijn zeer gevoelig voor drukveranderingen. Bij het uitzetten van de ingesloten lucht in deze blazen ontstaan er snel scheurtjes in het longweefsel (longbarotrauma). Door de beschadiging van het longweefsel wordt het raakoppervlak tussen longblaasjes en capillairen (haarvaten, de kleinste bloedvaten in het lichaam) sterk verkleint, waardoor de opname van zuurstof en afgifte van koolmonoxide ernstig afneemt. Een ander gevolg kan zijn dat de longblaasjes makkelijker barsten waardoor er lucht in de pleuraholte (ruimte tussen de beide longbladen) komt hetgeen aanleiding kan geven tot een pneumothorax (klaplong).

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)

COPD (chronische bronchitis en emfyseem) wordt gekenmerkt door een langzaam toenemende vernauwing van de luchtwegen, waardoor ademen steeds moeilijker wordt. Ongeveer 80 tot 90% van de gevallen van COPD zijn aan het roken toe te schrijven. Uit onderzoek van DAN kwam naar voren (Alert Diver 2007:3 58-59) dat de symptomen van een decompressie-ongeval ernstiger zijn bij rokers in vergelijking met niet-rokers.

Conclusie

Roken en duiken gaan niet samen, roken zou eigenlijk een reden moeten zijn om een duiker af te keuren. De rokende duiker brengt niet alleen zichzelf in gevaar, maar ook zijn buddy. De risico’s die een roker neemt om te gaan duiken zijn groot: een hartstilstand en een barotrauma  kunnen zorgen voor een fatale afloop.

 

Hoewel roken minder gangbaar is bij duikers, blijft het een groot probleem omdat de acute en chronische effecten kunnen bijdragen tot duikongevallen met dodelijke afloop.

Deel dit artikel